Το συνταξιοδοτικό δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί είτε πριν είτε μετά την ενηλικίωση του παιδιού. Προκειμένου το Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ. να χορηγήσει σε ασφαλισμένη μητέρα με ανήλικο παιδί μειωμένη ή πλήρη σύνταξη γήρατος δεν απαιτείται κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης να συντρέχει το στοιχείο της ανηλικότητας του παιδιού.

Με τις διατάξεις του άρθρου 28 παρ. 3 περ. δ του α.ν. 1846/1951 θεσπίζονται οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση μειωμένης ή πλήρους σύνταξης γήρατος σε ασφαλισμένη του Ι.Κ.Α. (μετέπειτα Ι.Κ.Α.- Ε.Τ.Α.Μ. και ήδη e-E.Φ.K.A.) ως μητέρα με ανήλικα παιδιά. Ειδικότερα, το συνταξιοδοτικό δικαίωμα θεμελιώνεται εφόσον η ασφαλισμένη μητέρα έχει ένα τουλάχιστον ανήλικο παιδί, έχει συμπληρώσει το 50ό έτος της ηλικίας και 5.500 τουλάχιστον ημέρες εργασίας και δεν είναι συνταξιούχος του Ι.Κ.Α., του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ. ή άλλου οργανισμού κύριας ασφάλισης.

Περαιτέρω, κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων του α.ν. 1846/1951, το συνταξιοδοτικό αυτό δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί με την υποβολή σχετικής αίτησης είτε πριν είτε μετά την ενηλικίωση του παιδιού. Συγκεκριμένα, αν η αίτηση συνταξιοδότησης υποβληθεί πριν από την ενηλικίωση του παιδιού της, η ασφαλισμένη μητέρα δικαιούται μειωμένη σύνταξη γήρατος κατά το 1/200 της πλήρους σύνταξης γήρατος για κάθε μήνα που λείπει από το 55ο έτος της ηλικίας της. Στην περίπτωση δηλαδή αυτή η έκταση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος της ασφαλισμένης μητέρας, όσον αφορά το ποσοστό της μείωσης της σύνταξης γήρατος, προσδιορίζεται με αφετηρία τον χρόνο υποβολής της σχετικής αίτησης, εφόσον κατά τον χρόνο αυτό εξακολουθούν να συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την απονομή της σύνταξης. Αν, όμως, η αίτηση συνταξιοδότησης της ασφαλισμένης μητέρας υποβληθεί μετά την ενηλικίωση του παιδιού της, η κατά διακοσιοστά μείωση του ποσού της σύνταξης γήρατος θα προσδιοριστεί με αφετηρία το τελευταίο χρονικό σημείο κατά το οποίο συνέτρεχαν όλες οι προϋποθέσεις για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, δηλαδή την τελευταία ημέρα πριν από την ενηλικίωση του παιδιού της.

Τα ανωτέρω ισχύουν και στην περίπτωση κατά την οποία το συνταξιοδοτικό δικαίωμα ασκείται μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας της ασφαλισμένης μητέρας. Συγκεκριμένα, αν κατά τον χρόνο συμπλήρωσης του 55ου έτους της ηλικίας της το παιδί της είναι ανήλικο, η ασφαλισμένη μητέρα, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις, δικαιούται πλήρη σύνταξη γήρατος. Αν, όμως, το παιδί της έχει ενηλικιωθεί νωρίτερα, η ασφαλισμένη μητέρα δικαιούται μειωμένη σύνταξη γήρατος κατά τόσα διακοσιοστά, όσοι οι μήνες που λείπουν από τον μήνα κατά τον οποίο ενηλικιώθηκε το παιδί της μέχρι τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας της. Περαιτέρω, ελλείψει σχετικής διάταξης στο καταστατικό του Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ. για τη χορήγηση μειωμένης ή πλήρους σύνταξης γήρατος σε ασφαλισμένη μητέρα με ανήλικο παιδί, εφαρμόζονται, δυνάμει του άρθρου 53 παρ. 1 του ν. 2084/1992, οι προϋποθέσεις που τίθενται με τις διατάξεις του άρθρου 28 παρ. 3 εδ. δ΄ του α.ν. 1846/1951 για τη χορήγηση μειωμένης ή πλήρους σύνταξης γήρατος σε μητέρα με ανήλικο παιδί.

Επομένως, προκειμένου το Τ.Ε.Α.Υ.Ε.Κ. να χορηγήσει σε ασφαλισμένη μητέρα με ανήλικο παιδί μειωμένη ή πλήρη σύνταξη γήρατος δεν απαιτείται κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης να συντρέχει το στοιχείο της ανηλικότητας του παιδιού και, συνεπώς, το συνταξιοδοτικό αυτό δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί και μετά την ενηλικίωση του παιδιού της.

Τα ανωτέρω έκρινε η υπ’ αριθμ. 2375/2021 του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία επικύρωσε απόφαση του Εφετείου Αθηνών, καθώς, εκείνο ορθά έκρινε ότι μητέρα ανηλίκου τέκνου είχε δικαίωμα σε μειωμένη επικουρική σύνταξη γήρατος, το οποίο μπορούσε να ασκήσει όχι μόνο πριν, αλλά και μετά την ενηλικίωση του τέκνου.